|
Elke samenleving heeft evaring met ziekte en gezondheid: mensen worden geboren en mensen gaan dood. Overledenen worden verbrand of begraven, en nieuw-geborenen worden gezoogd. Doordat een mensenkind veel tijd nodig heeft voordat het zelfstandig kan leven, heeft de zorg voor het kind ook vaak te maken met verzorging tijdens ziekte. Ziekenzorg, en het leren helpen hervinden van gezondheid wordt zo een algemeen onderdeel van het sociale proces. Ook in de natuur is dat te vinden. Dieren likken elkaar’s wonden. Apen die elkaar ontvlooien. Insecten die zieke planten hepen opruimen, wat goed is voor de soort. Planten die beter gedijen in elkaar’s nabijheid. Er zijn volop voorbeelden in de natuur en cultuur van het helpen genezen.
Elke cultuur heeft daarin eigen inzichten ontwikkeld. De bevindingen daarbij zijn per cultuur anders. Overal is ontdekt dat wat we eten en drinken effect heef op onze gezondheid. Sommige gewassen zijn giftig, andere helpen om dat te neutraliseren, weer andere gewassen zijn dagelijks te eten, anderen alleen soms. Ook is in de diverse culturen ontdekt dat aanraking kan helpen om het goede gevoel te herstellen. Sommige culturen hebben uitgebreide kennis van massage, andere hebben aanrakingspunten ontdekt die het gevoel in het lichaam helpen reguleren, weer anderen werken met warmte of water; allerlei combinaties daarvan zijn te vinden. Ook is in de uiteenlopende landen te zien dat bekend is dat de manier waarop we denken effect heeft op onze beleving. Sommige landen hebben verhalen om te vertellen hoe iemand is te genezen, andere gebruiken sprookjes om problemen in beleving te verhelpen, weer andere landen gebruiken zelfs speciale woorden en klanken om het lichaam via trilling van binnenuit te helpen genezen, en vrijwel overal is te zien dat wordt gewezen op het effect van niet-denken (meditatie) om de balans van het lichaam te helpen herstellen.
Als we zo rondkijken over de wereld, dan heeft elke cultuur inzicht in genezing te bieden. Ook is te zien dat elke cultuur dat op een eigen manier doet. In hun eigen taal, passend in hun eigen wereldbeeld, en hun eigen natuurlijke omgeving. Wat opvalt is dat ze allemaal effectief zijn in wat ze beden. Maar allemaal hebben ze ook hun eigen blinde vlekken: de ziekten die ze niet kunnen genezen, of waarin ze alleen maar ten dele effectief zijn.
De geneeswijzen van de culturen zijn vaak zo verschillend als hun talen. De letterschrift taal van hier, de getekende karakters van het verre oosten, de gebarentaal van het verre westen, en de zangerige talen; ze zijn allemaal anders. Vaak zijn begrippen van de ene taal sowieso niet in een andere taal te vertalen. Ook dat geldt voor de geneeskundige begrippen. Maar daaronder ligt iets wat van meer wezenlijk belang is: een geneeswijze is alleen maar effectief in de mate dat die door je lichaam kan worden begrepen. De integratie van geneeswijzen is gebaseerd op de manier waarop het lichaam ze in combinatie kan bevatten. Niet op de mate waarop het verklaringsmodel van de ene geneeswijze door een andere cultuur kan worden begrepen.
Soms lijkt het alsof we te maken hebben met medisch kolonialisme: er wordt gedaan alsof de geneeswijze van een andere cultuur per definitie niet voorstelt. Terwijl wel alles wat ervan werkt en wordt begrepen wordt gepikt voor eigen gebruik. Vaak gaat dat om financiële belangen, maar voor dit boek doen die niet ter zake. Het is mooi dat de geneeswijzen op die manier langzaamaan worden verweven, van elkaar leren, en daardoor elk voor zich breder inzetbaar kunnen worden. Het is ook mooi dat door het ‘medisch toerisme’ mensen nu gebruik kunnen maken van de geneeswijzen van alle culturen, en daardoor zelf een betere keuze kunnen maken, op basis van eigen ervaring, voor de geneeswijzen die ze willen gebruiken. Dit boek is echter niet gericht op het behandelen van ziekten, maar op het beleven van gezondheid. Vanuit die benadering hebben alle geneeswijzen iets te bieden waardoor ze allemaal goed zijn te gebruiken.
De geneeswijzen van het Westen, Oosten, Verre Oosten en Verre Westen zijn elders in dit boek al kort beschreven. Daarin valt op dat de Westerse geneeskunde zich vooral richt op de overname van zorg, en de behandeling van ziekte. Deze aanpak is goed te gebruiken als je al ziek bent. In het Oosten is er meer aandacht voor verzorging; het begeleiden van het genezingsproces. Deze aanpak is goed te gebruiken voor het herstellen. In het Verre Oosten is de aandacht meer gericht op het herstel van het gezonde contact met de omgeving, hierbij wordt vaak gebruik gemaakt van advies. Deze aanpak is goed voor het bijsturen van het gezonde functioneren in een nieuwe omgeving. In het Verre Westen wordt meer gewerkt met het geven van een voorbeeld, waardoor de zelfbeleving weer gezond wordt. Deze aanpak is goed te gebruiken voor de preventie van ziekte.
De samenvatting zoals die hierboven is gegeven is karikaturaal. Elk van de geneeswijzen biedt wat in elk van de andere geneeswijzen (meer expliciet) is te vinden. Voor het begrip helpt het om de westerse (somatische) geneeskunde, de oosterse (ayurvedische) geneeskunst, de (acupunctuur) geneeskunst van het verre oosten en de (spirituele) geneeswijzen van het verre westen naast elkaar te zetten, omdat dit helpt zien hoe die geneeswijzen elkaar over en weer kunnen verrijken. Voor dit verhaal is die karikatuur wat scherper te stellen: de (spirituele) geneeswijze van het Verre Westen biedt een goede basis voor preventie. De (acupunctuur) geneeskunst van het Verre Oosten bied een goede basis voor vroege detectie/genezing. De (ayurvedische) geneeskunst van het Oosten biedt een goede basis voor het begeleiden/ondersteunen van genezing van het lichaam. En de (somatische) westerse geneeskunde biedt een goede basis voor correctie van het lichaam. Preventie, vroege-detectie, genezing en herstel komen daarin allemaal samen. Maar zoals gezegd: dit boek gaat over zelfgenezing, en het bewaren van gezondheid op basis van het aanspreken en bewust beleven van ons ingebouwde zelfgenezend vermogen. Het gaat hierbij om het bewaren van gezondheid, niet om het genezen na ontstaan van ziekte.
Ook daarin is een vergelijking tussen de verschillende geneeswijzen van de diverse culturen te trekken. De Westerse aanpak kunnen we beschouwen als vooral anatomisch; de Ayurvedische geneeskunde werkt vooral fysiologisch, de acupunctuur werkt vooral met het regelsysteem, en de spirituele geneeswijzen met de psycho-immunologie. In ons lichaam komen anatomie, fysiologie, het regelsysteem en de psycho-immunologie allemaal samen. Daarom is er ook veel winst te behalen in het complementeren van de geneeswijzen van de diverse culturen; dat is een boek op zichzelf. Wat in dit oogpunt vooral interessant is, is dat ons lichaam daarmee de basis biedt voor de integratie van de zienswijzen van de diverse culturen. Elk beschouwt ons lichaam op een eigen wijze. Allemaal samen bieden ze meer inzicht dan elk op zich kan bieden. Daarbij is juist belangrijk dat ze ons lichaam op verschillende manieren bezien, en daarin niet met elkaar zijn te vergelijken. Dat is logisch. Ook in onze geneeskunde is dat wat anatomisch wordt beschreven niet goed in fysiologische termen te vatten, en tegelijkertijd als functie van het regelsysteem te verklaren op basis van onze psychologische beleving. En toch komen ze allemaal samen. We zien hetzelfde in de wetenschap, waar de fysica van de stof, de chemie van de moleculen, de elektromagnetische krachten van de atomen, en de informatie stromen van de fotonen als het ware allemaal apart worden beschreven, maar toch wel samen nodig zijn om de samenhang van materie te kunnen bverklaren.
Voor dit boek is de belangrijkste conclusie, dat alle geneeswijzeninzichten geven die bijdragen tot het helpen begrijpen van het functioneren van ons lichaam. Allemaal zijn ze effectief, terwijl ze allemaal ook hun beperkingen hebben. Allemaal menen ze ook dat voorkomen beter is dan genezen. De mate waarin ze zijn te gebruiken wordt bepaald door de mate waarin ons lichaam er mee kan omgaan. En er beter van kan worden. Het is juist het begrip dat ze allemaal bieden in ons zelfgenezend vermogen, waardoor we die zelfgenezing beter kunnen begrijpen en gebruiken.
|
