|
Het is goed mogelijk om het eens te zijn dat je het niet met elkaar eens bent.
Als iedereen dezelfde mening heeft, en smaken niet verschillen, is in principe elk mens hetzelfde. Iedereen eet hetzelfde, denkt hetzelfde, doet hetzelfde. In alles wat je doet kom je jezelf tegen: de anderen doen dat ook. In de praktijk blijkt dit niet te werken. De planten die zich voortplanten door klonen, zijn erg kwetsbaar voor verandering van de omgeving. (En de omgeving verandert doordat de planten er groeien.) Door gebruik te maken van (sekse) verschillen kunnen planten, dieren en de mensheid zich beter aanpassen aan een veranderende omgeving.
De mens is géén eenheidsworst; en niemand is opgebouwd uit alleen maar dezelfde cellen. In de natuur komt dit niet voor: zelf microben zijn onderling verschillend; zelfs als ze ontstaan door klonen. Lynn Margulis beschreef dat de grote vooruitgangen in de natuur het gevolg zijn van symbiose, van microben die verschillen. De Eukaryote cell is ontstaan uit een symbiose van een anaërobe, hydrobe, aërobe en fotosynthetiserence microben (Aarde, Water, Lucht, Licht). Het gevolg is dat die cellen samen, door symbiose, in véél meer, véél meer verschillende omgevingen kunnen leven. We zien hetzelfde in de opbouw van ons lichaam (een kolonie van cellen) en het gebruik van de organen: juist door de synergie van verschillende organen, kunnen we in veel meer verschillende omgevingen (over)leven. Diversificatie heeft duidelijk een meerwaarde in de natuur.
In de natuur is er een “wet voor vereiste verschillen” (Ashby, 1956). Een complex systeem moeten er tenminste circa zeven componenten zijn die bepalen wat gebeurt. Zijn het er minder, dan wordt het systeem minder stabiel; het kan zich te weinig aanpassen aan de omgeving. Zodra er meer opties zijn is er meer keuze om tot ander gedrag te komen. Dat is het geval in ons lichaam, met de verschillende organen, dat is het geval in de mensheid, met verschillen in de culturen, en dat is het geval in de samenleving, met verschillende soorten mensen. Als er in de omgeving iets wezenlijk verandert, dan zijn het andere groepen van mensen die het beste kunnen omgaan met de veranderde omgeving.
Soms is het goed om het eens te zijn dat je het oneens bent. Gordon Pask formuleerde het als: “Agree to disagree”. Uiteindelijk is je leven je eigen leven; je bent de direct betrokkene, en de directe verantwoordelijke voor de keuzen die je maakt en het leven dat je leijdt (leidt of lijdt). De keuze die je voor jezelf maakt gelden alleen voor jezelf; dat bepaalt de koers van je leven, en de manier waarop je leeft en uiteindelijk sterft. Dat geldt voor eenieder. Als je een keuze maakt voor een ander bepaalt dat het leven van de ander; ben je dan niet ook verantwoordelijk voor hun verdere leven en dood? In principe niet; want wanneer
|
