De wereldgeneeswijzen bieden ons elke ander inzicht in ons lichaam. Al deze geneeswijzen hebben zich in de praktijk bewezen. Sommige al duizenden jaren. Die zijn alle ‘door de tijd bewezen’ - geneeswijzen die niet werken gebruikt men als snel niet meer.
Het feit dat de ene geneeswijze de andere niet altijd kan begrijpen is een gegeven. Mensen die de ene taal spreken maar een andere taal niet kennen kunnen die andere taal niet begrijpen. De natuurkundigen, scheikundigen, elektronici en informatici kunnen elkaar niet altijd begrijpen; maar toch is elk verhaal deel van de werkelijkheid die ze samen beleven. Zo complementeren ook de geneeswijzen elkaar.
De verschillende geneeswijzen vertellen elk een ander deel van hetzelfde gegeven: hoe ons lichaam functioneert als deel van het uniVersum. Het volgende vat kort samen wat we van elk van de wereldgeneeswijzen kunnen leren. Ze helpen allemaal inzien hoe in ons lichaam materie door processen van transformatie met elkaar zijn verbonden; als deel van de integratie van informatie in ons lichaam en onze omgeving.
De volgende beschrijving is incompleet. De wereldgeneeswijzen hebben veel meer te bieden dan hier is te beschrijven. Het volgende is vooral bedoelt ter inspiratie om te laten zien dat hier heel veel inzicht in ons lichaamsfunctioneren – en gezondheid – is te vinden.
Anatomische geneeskunde – gereguleerde geneeskunde
In onze samenleving staat de somatische geneeskunde centraal. Soms noemt men het wel de symptomatische geneeskunde: je moet eerst een symptoom hebben (ziek zijn) voordat deze geneeskunde is te gebruiken. Het model van deze geneeskunde is mechanistisch; het is gebaseerd op het anatomische lichaam. Er wordt gekeken naar afwijkingen in de vorm, van het lichaam, van organen, van moleculen en nu zelfs van genen, die dan als ziekten worden benoemd. Je bent pas ziek als een afwijking te zien is. Die waargenomen afwijking (het symptoom) wordt dan gecorrigeerd. Deze geneeskunde is dar goed in, en voor veel acute gevallen is dat subliem. Vooral voor acute problemen is deze geneeskunde in staat om de zorg over te nemen voor het lichaam, het als een machine in een garage te zetten, via kabels en slangen de processen in het lichaam over te nemen, en de waargenomen problemen te corrigeren. Om echt onder de indruk te raken van het vermogen van deze geneeskunde is het goed om bijvoorbeeld een film van een operatie te bekijken.
Deze geneeskunde is hier in zwang op basis van een historische ontwikkeling. Aanvankelijk was de geneeskunde hier dezelfde als die in andere landen. Er zijn voorbeelden van acupunctuurbehandelingen voor darmparasieten voor een man die werd gevonden in een Zwitserse gletsjer, van duizenden jaren geleden. Ook was de kruidengeneeskunde in Europa verregaand ontwikkeld, niet alleen aan het hof van de Medici in Italië die volgens de geschiedenisboeken elkaar vaak hebben vergiftigd. Indertijd werden de beste genezeressen van Europa verbrand onder het motto dat ze heks waren; de katholieke kerk elimineerde op die manier hun vermeende concurrentie. Na de opkomst van het verzet tegen het kerk dogma – waarin werd gesteld dat al wat in de bijbel staat waar is – is de empirische wetenschap ontwikkeld: een groep van mensen die door onderzoek gingen kijken wat proefondervindelijk waar was. Zij wisselden via brieven hun bevindingen uit; daaruit ontstonden boeken, en door de boekdrukkunst was die kennis met veel mensen te delen. Omdat het universum complex is werden in eerste instantie de simpelere zaken onderzocht. Het gevolg was een studie naar de dode materie, zoals de kogelbanen van vallende stenen. Het resultaat staat bekend als de wetenschap van de dode materie; een model wat is gebaseerd op de aanname van de onveranderlijkheid der dingen. Technisch beschrijft men dat als actie = - reactie (ofwel actie + reactie = nul); en ook bij de wetten van Einstein is dat te zien in de aanname van Inertia; de onveranderlijkheid van materie. Levende wezens zijn herkenbaar doordat ze intern veranderen kunnen; de wetten van de dode materie zijn daardoor voor hen niet geschikt.
De somatische geneeskunde is nog steeds op deze visie gebaseerd: het zoeken naar herhaalbaarheid, voorspelbaarheid, en betrouwbaarheid is te herleiden tot het idee dat wat gebeurt moet voldoen aan de wetten van de dode materie. Dat is ook de manier waarop deze vorm van geneeskunde werd ontwikkeld. De barbiers van de legioenen waren ook de eerste chirurgen. Scheren, knippen en plakken. Dat was ook de tijd dat de chirurgijns zich nog veel bezighielden met aderlaten, en via de astrologie (dus de natuurlijke ritmen van de omgeving) daarvoor het beste moment en de juiste plaats op het lichaam bepaalden. Via de kunstenaars ontstond een beter beeld in het anatomische lichaam; voor het schilderen van personen onderzochten zij de structuur van lijken. En de geneeskunde die wij nu kennen is in feite nog steeds op kadaverkunde gebaseerd. Anatomie (botten en spieren), daarna de ontdekking van de fysiologie (organen), pas veel later de neurologie (hersenen, zenuwen en pas weer later hormonen) en heel recent de psycho-immunologie.
Fysiologische geneeskunde – Ayurveda
Vroeger stond in onze samenleving de kruidengeneeskunst centraal. Het was deel van de volkskennis om kruiden bij naam en toenaam te kennen, en te weten hoe ze kunnen genezen. Dat was een gevolg van de dagelijkse omgang met dieren, tuinen, het landschap en de natuur. Het was bekend welke planten in het landschap groeiden, en wanneer ze zijn te plukken. Van voeding en van kruiden was ook bekend welk effect ze hadden op het lichaam. Dat waren andere tijden dan die van het kant-en-klaar pakket uit de diepvries.
Veel culturen leven nog zonder diepvries. Zij gebruiken nog steeds de gewassen en kruiden die in de buurt groeien om zich mee te voeden en te genezen. Ze zijn daardoor bekend met de manier waarop de planten effect hebben op ons lichaam. Sommigen geven diarree, of juist obstipatie, van andere gaat je hartslag omhoog of kom je juist tot rust. Alle pillen en poeders die we hier komen zijn van oudsher op die kennis gebaseerd. Waar de industrie het hier heeft over ‘werkzame bestanddelen’ spreekt men daar over ‘geneeskrachtige planten en kruiden”. We kunnen dat in bredere termen begrijpen. Soms zijn het de planten die worden gebruikt; soms zijn het de microben die bij de planten leven. Soms zijn het bestanddelen uit de grond die zijn opgenomen in de plant.
De Natuurgeneeskunde maakt daar gebruik van. Die kent de planten en materialen in onze omgeving. Die heeft aantekeningen gemaakt van het effect wat dat heeft op ons lichaam. Die ziet hoe de reactie van het lichaam soms uitstekend help voor het oplossen van een disbalans in ons lichaam. Die lichaamsreacties worden ook op andere manieren herkend en benut. Zweten bij hitte, kippenvel bij koude. Wanneer gaat je haar overeind staan? Wanneer worden je pupillen groter, of kleiner? Er zijn allerlei manieren om bepaalde reacties uit te lokken van het lichaam. Op deze manier worden bijvoorbeeld planten gebruikt om de balans tussen de ongegrond en het klimaat te herstellen. Die voor ons het effect hebben dat ze ook de samenhang tussen lichaam en psyche kunnen herstellen. In de boeken over de Natuurgeneeswijzen is hier veel over te lezen.
Ayurveda is op het moment steeds meer bekend aan het worden door de manier waarop die de lichaamsreacties begrijpt, in samenhang met invloeden vanuit onze omgeving. Voeding, klimaat, landschap, natuurproducten ... allerlei inzichten worden gebruikt om de balans van ons lichaam in onze omgeving te herstellen. Ayurveda gebruikt daarbij vooral de manier waarop we onze omgeving beleven; in samenspel met de manier waarop ons lichaam daarmee omgaat. Voor het afstemmen van het contact met de omgeving wordt vooral gebruik gemaakt van voeding en hygiëne. Voor het afstemmen van de balans in het lichaam wordt gebruik gemaakt van begrip voor/van het samenspel van de organen.
De Tridosha is kort gezegd de balans in ons lichaam in het samenspel tussen materie en informatie. Men noemt het ook wel de balans van het lichaam tussen hemel (klimaat) en aarde (omgeving). Aan de ene kant hebben we te maken met structuur van materie, groter en langzamer dan ons lichaam. Aan de andere kant hebben we te maken met informatie in beweging: lichter en fijner dan ons lichaam. Vergelijk het met een plant die geworteld staat in de Aarde en Water, met de bladeren in Lucht en Licht. Het gaat om het vinden van de balans; en het herkennen dat sommige mensen wat meer vurig of vluchtig zijn terwijl anderen wat meer aardig of gegrond zijn. Dat staat bekend als de constitutie: van nature kunnen ze goed omgaan met die omgeving. We zijn zo allemaal, in de omgeving waar we ons bevinden, wat sneller of langzamer. Als je dat weet kan je door het kiezen van geschikte voeding er voor zorgen dat je in balans blijft met je (beleving van je) omgeving.
De 5 Elementen beschrijven het samenspel tussen de organen. Dat is de manier waarop ons lichaam zich intern aanpast aan de omgeving. In onze organen winden we extra kwaliteiten van het dier (onze animus/anima) ten opzichte van een plant (ons vegetatieve systeem). In de organen kunnen we informatie en materie opnemen, assimileren, afbreken en afgeven. Alles met het doel om het voedsel en de informatie te kunnen opslaan en meenemen, om het ergens anders te kunnen gebruiken. Ons lichaam is een grote batterij. (Ons geheugen is onze batterij voor informatie.) En het gaat erom dat de informatie en materie die we opslaan inpast in ons lichaam. In principe is dit hetzelfde principe als gebeurt in een plant. Nu komt daar nog bij dat er een aparte laag is van interne processen waardoor we voedsel kunnen opslaan; en een beperkte actieradius hebben om ons te kunnen verplaatsen in onze omgeving.
Ayurveda beseft dat veel problemen met onze gezondheid te maken hebben met het verstoord zijn van die twee balansen: 1) hoe we ‘als plant’ (vegetatief lichaam) onze balans beleven in onze omgeving en 2) hoe we ‘als dier’ onze afstemming met onze omgeving moeten bewaren. Dit geldt voor alle andere geneeswijzen die zich op de fysiologie baseren. Door deze geneeswijzen wordt gekeken hoe de organen weer optimaal, samen, kunnen functioneren. Hoe ze dat doen ... staat in de vele handboeken en studieboeken daarover beschreven. Het is een interessante aanpak. En aanbevolen om met de bibliotheekkaart in de hand daar meer over te lezen.
Door de beschouwingswijze en aanpak van Ayurveda te kennen en te begrijpen is het mogelijk om je lichaam op een andere manier te respecteren. Voedsel is niet een noodzakelijk kwaad, maar een manier om je cellen te voeden en in optimale conditie te houden. Je weet dan ook dat het er niet om gaat om driemaal daags ‘een paar kilo’ te eten, maar dat het er om gaat dat de cellen de materie en informatie krijgen om optimaal te functioneren. In de Ayurveda en TCM wordt het lichaam gewoonlijk bezien als een landschap, dat je goed moet/kan verzorgen. In andere culturen wordt het ook wel beschouwd als een dier of huisdier, wat je verzorgt en waarmee je direct contact hebt.
Een groot gedeelte van de Traditionele Chinese Geneeskunst gaat uit van dezelfde principes en begrippen als de fysiologische geneeswijzen zoals de natuurgeneeskunde en Ayurveda. Ze kennen ook het zelfde samenspel van ons lichaam in balans met Helen en Aarde, zoals bij de Tridosha is beschreven. Ook begrijpen ze de balans tussen de organen op dezelfde manier zoals dat hierboven is beschreven. Vanzelfsprekend hebben ze in hun andere omgeving andere mineralen, paddestoelen, planten en dieren te vinden. Net zoals de Ayurveda hebben ze ook allerlei massagetechnieken ontwikkeld om het goede gevoel te hervinden. Ook hier geldt: de bibliotheek staat er vol van: geniet van wat daar is te vinden.
Regelsysteemgeneeskunde – Acupunctuur
In de Acupunctuur is een andere aanpak te vinden dan hierboven is beschreven. Naast het begrip van voeding, en het ondersteunen van de organen, is hier ook een diepgaand begrip ontwikkeld van wat we kunnen noemen ‘de contactpuntjes van ons lichaam’. Vanzelfsprekend maken we met ons lichaam contact met onze omgeving. Vanzelfsprekend zijn we op bepaalde punten gevoeliger voor dat omgevingscontact dan andere punten. Wat ze hebben ontdekt is dat er in ons lichaam regulatiepunten zijn waarvandaan het contact met onze omgeving op wezenlijke manier is bij te stellen: contact versterken, of juist verzwakken. Dat gebeurt in samenhang met de manier waarop onze organen daarop reageren. Omdat ook die de balans in het lichaam bewaren, en dus mee reageren op verandering van contact met de omgeving.
Het meridiaansysteem stelt de wetenschap nog voor raadsels... Dat heeft er echter veel mee te aken dat de klassieke wetenschap geen kennis heeft van leven, liefde, bewustzijn en gezondheid. Deze hebben allemaal te maken met de uitwisseling tussen een deel en een geheel. In een objectieve wetenschap – die kijkt naar objecten – komt dat niet in beeld. Het gaat daar om relaties die je niet objectief kan meten maar wel subjectief kan ervaren. Vergelijk het met het verschil in het meten van elektrische spanning en elektrische stroom: voltage meet je aan de buitenkant. Om stroom te meten moet het meetapparaat onderdeel zijn van het gemeten circuit. In ons lichaam hebben we allerlei ‘meetapparaten’ (gevoel) waardoor de Acupuncturisten de communicatiestromen in ons lichaam kunnen ervaren. Dit is waar subjectieve ‘meting’ meer biedt dan objectieve meting.
Het meridiaansysteem heeft te maken met een logische eigenschap van ons levende lichaam: het is opgebouwd door levende cellen, en gezondheid is bepaald door het gezonde samenspel tussen die levende cellen. Elke cel is als het ware een levende minicomputer. Allemaal samen vormen ze een enorm complex netwerk. In dat netwerk wisselen die cellen informatie uit op vele manieren: met lichtsnelheid, via radiogolven, antennes (moleculen) en materie (chemische stoffen). Waar het om gaat is het delen van informatie. De informatiestroom die de afstemming tussen de cellen verzorgt heet Qi. De stroombanen waarin die informatie circuleert heten meridianen. De ‘rotondes’ waar die informatie wegen contact maken met elkaar heten de Chackra’s. Daar waar ze contact maken met het lichaam en de omgeving heten ze Acupunctuurpunten.
Acupunctuur gebruikt een andere manier van denken. Het is gebaseerd op het begrip van een Regelsysteem. Dat is een systeem waarmee de interactie met de omgeving kan worden versteld en hersteld. Het heet een Cybernetische aanpak. Cybernetica, ook wel bekend als Stuurkunde, werd ontwikkeld voor het kunnen sturen van grote schepen en raketten. Ook ons lichaam kan op die manier worden begrepen. Het zijn daarin de speciale regelpunten waardoor het lichaam in contact is met de omgeving dat het hele systeem in het samenspel met zichzelf, en de omgeving, kan worden hersteld. Dit is gebaseerd dat alle cellen in ons lichaam dezelfde oorsprong hebben: ze zijn allemaal ontstaan uit dezelfde cel. Alle cellen hebben dus virtuele contactpunten met elkaar. Door die contactpuntjes bij te stellen kan het samenspel tussen de cellen worden bijgeregeld. Het principe dat daarbij wordt gebruik is ook in alle cellen te vinden: in de celcyclus is er een pauzemoment waarop de cel even wacht op een ‘synchronisatiepuls’ van de omgeving. Net als een stationsklok lopen alle cellen daarna daardoor weer gelijk. Uiteindelijk gaat het er om, in ons lichaam, dat de cellen in goed samenspel functioneren; Daardoor kunnen ze samen die complexe bewegingen maken waardoor we ons kunnen verplaatsen in de omgeving. De acupunctuur herkent en gebruikt dit principe om grote groepen cellen (hele lichaamsprocessen) minimaal te versnellen of te vertragen, waardoor ons lichaam zich weer intern kan synchroniseren; in zichzelf en in onze omgeving.
Het principe van de acupuntuur-regulatie is basaal en simpel. Het is mogelijk om deze kennis heel gericht te gebruiken, en op de juiste plaats op de juiste manier op het juiste moment met de juiste intentie een minimale prik te geven aan het lichaam om de processen weer te synchroniseren. Maar hetzelfde is ook te doen dor gebruik te maken van licht (gekleurde zijde of een lamp), warmte (moxa), aanraking (acupressuur) of aandacht. De meridianen zijn op veel manieren beschreven; met een bibliotheekkaart is een stapel boeken te bekijken. De meridianen zelf ook zelf op eenvoudige manieren te balanceren: zelfmassage, drukpunten, een veegbeweging over de meridianen in hun stroomrichting, of zelfs al door de meridianen te voelen. Dit geeft een eenvoudige methode om je eigen balans te herstellen op het moment dat je het gevoel hebt dat je wereld uit elkaar valt. (Wat uit elkaar valt is het samenspel tussen de meridianen. Dat is via eenvoudige oefeningen te herstellen. Y’ai Qi, Qi Gong, Acupressuur en veel andere technieken zijn daarvoor ontwikkeld.)
Belevingsgeneeskunst – Spirituele geneeswijzen
De samenhang van ons lichaam wordt bepaald door de informatie uitwisseling tussen onze cellen. Daardoor functioneren ze, samen, als een integer integraal systeem. De informatie-uitwisseling van de cellen is fascinerend, want terwijl ze allemaal bestaan als afzonderlijke cellen, is hun samenhang bepaald door hun gemeenschappelijke herkomst. Dat is eerder al beschreven als de Boom van leven. De eerste cel (je Zygote) deelt zich, en door alle opeenvolgende stappen krijgt elke cel in je lichaam een eigen plaats als deel van het geheel. Bij elke cel kunnen we ons dus haar hele voorhistorie bedenken, en inzien dat alle cellen in hun gezamenlijke oorsprong, de Zygote, zijn verbonden. Dat is de betekenis van het woord Hiërarchie: Hiëros (Integrale) Arch1e (oorsprong). In het herkennen van de gemeenschappelijke oorspring zien we het gezonde samenspel tussen als die levende cellen. Net als bij een eik die is ontstaan uit een eikel, is in ons lichaam een samenhang te zien – in haar historie – die onze gezondheid bepaald.
Tegenwoordig is het mogelijk om dat op een andere manier te beschrijven: dan gebruikt men het begrip “Hologram”. Ons lichaam is een Bio-Hologram; Net als een hologram is in elk punt van het hologram het beeld van het geheel te hervinden (het DNA is daarvan een fysieke manifestatie). Maar tegelijkertijd is het geheel levend: elke cel is deel van het geheel en verschillend. Veel culturen hebben dit al heel vroeg begrepen. Dat Hologram (in principe is dat een 4D lichtbeeld. 4D want het is 3D plus een begin en eind ven verschijnen en verdwijnen) staat bekend als een Aura of Engel; een ‘lichtwezen’. Men spreekt ook wel van een Blauwdruk, of het grondpatroon waardoor de samenhang tussen alle cellen bepaald is. Laten we even daarvan uitgaan; dan kunnen we voor de eenvoud ook stellen dat ziekte het gevolg is van het verstoren van die ‘Blauwdruk’. Er zijn mensen die dat ‘zien’, en het is op vele manieren geschilderd.
Het principe is simpel: in ons lichaam is er een veld van informatie, waar elke cel aan meedoet. Het is als het ware een gegons van celcommunicatie; als licht. Als de samenhang van die celcommunicatie verstoord wordt, dan verandert ook de kwaliteit en samenhang van dat lichtbeeld. Alweder: sommige mensen zien dat. Anderen kunnen het voelen of weten. Er zijn zelfs mensen die het ruiken. Hoe het ook zij: als dat hologram uiteenvalt dan verliezen de cellen hun synchronisatie, en vallen ook hun kringlopen uiteen: tussen de cellen en in de cellen. Je lichaam valt als stof uit elkaar. Ook dat is op veel manieren beschreven. De essentie van dit verhaal is dat ons lichaam niet materieel is; het is geen object, en het is niet fysiek. Het is een kolonie van levende cellen. Waarvan de cellen, of organen, niet zonder elkaar kunnen leven. Het samenspel tussen alle cellen en organen is dus belangrijk.
Bij veel culturen is dit bekend. In de acupunctuur en Ayurveda, en bij de ‘primitieve stammen’, worden al heel lang technieken gebruikt die hierop zijn gebaseerd. Het werken met de aura is iets wat iedereen zelf kan doen en ervaren. Zodra je dit voor jezelf hebt ervaren kan je dit ook meestal met en voor anderen doen, en hen daarbij helpen. Omdat de aura een integratie veld is van licht, heten de mensen die dat redelijk coherent hebben, ‘verlicht’. Interessant is dat de technieken die hierbij worden gebruikt vooral subjectief zijn. Het gaat om combinaties van voorstellinsvermogen en gevoel; inzicht en beleving. Vooral gaat het erom een openheid te hebben in beleving: te zien wat is, vrij van verwachting. Alweer: dat om de voorkomen dat de ‘boom van kennis’ de ‘boom van leven’ van je lichaam ontworteld.
Veel van de oude technieken zijn nu ook in onze samenleving bekend. De ouder werken van elders zijn vertaald en met een sausje met de smaak van onze kultuur overgoten. Oude technieken van de yoga en mystiek hebben nu ineens – vaak Amerikaanse – nieuwe namen. Het komt nogal vaak voor dat iemand die techniek dan maar vernoemt ... naar zichzelf. Hoe het ook zij: de inzichten raken daardoor steeds meer bekend. Wat daarbij interessant is, is dat ook de wetenschap zich steeds meer in deze lijn (langzaam) ontwikkeld. Lichtmeting van biofotonen, wiskunde van nulpuntsvelden, natuurkunde van pure informatie, en nu (is te hopen) binnenkort ook een wetenschap van bewustzijn van leven. Interessanter is dat de technieken die voor dit niveau van lichaamssamenhang kunne worden gebruikt er simpel zijn. Maar tegelijkertijd ook heel ingrijpend/
De spirituele technieken zijn te vergelijken met het programmeren van een computer. Een soort van hypnose die gebruik maakt van beelden in plaats van woorden; van gevoel in plaats van klanken. En daardoor de wereldbeschouwing – en wereldbeleving – van de betrokken persoon op losse schroeven kan stellen, om zo allerlei oude programmeerfouten (we leren van fouten) door werkzame programma’s (reflexen) te kunnen vervangen. Intrigerend is dat dit te maken heeft met wat men hier kent als de magie. In feite is dat een techniek om de wil gericht te kunnen gebruiken; in aansluiting met de manier van werken van het universum; niet de wens van de individuele persoon. Net als in de religies gaat het erom te begrijpen dat je deel van een groter geheel bent. En dat de werkelijkheid die je ziet voor een deel door je verwachtingen gecreëerd wordt. Vandaar dat in deze technieken het ‘gewoon’ is om dat wat je weet wat waar is (mogelijk door een verwachting) door een ander werkelijkheidsbeeld te vervangen. En dan te zien of dat werkt. Simonton en Simonton gebruikten zo deze technieken – van visualisatie – om kinderen via tekeningen het beeld en gevoel te geven dat de ziekte die ze hadden door ‘iets’ in hen kon worden ‘bestreden’. Ook Placebo is hierop gebaseerd: doordat veel ziekten het effect zijn van verstoorde reflexen, zijn die ziekten vaak te genezen door de overtuigingen achter die reflexen even op te schorten; en aan te nemen dat er andere mogelijkheden in ons liggen besloten, die we ook kunnen gebruiken. Tenslotte: als we als baby om het even Chinees, Arabisch, Spaans of Engels kunnen leren, dan kunnen we op elk moment later terugvallen op dat vermogen, en niet-werkzame reflexen door andere te kunnen vervangen
|